شاید اسم این سبزی را شنیده باشید روکولا یا شابانک نوعی سبزی مدیترانهای است با طعمی تند و تیز. این سبزی با نامهای دیگری مانند شاهی ایتالیایی هم شناخته میشود. روکولا از خانواده کلمهاست و مشخصاتش باعث شده با کلم بروکسل، کلم کالی، گلکلم و کلم بروکلی در یک گروه قرار بگیرد. از نظر ظاهری، روکولا گیاهی است با برگهای کوچک سبز و سفید، ارتفاع آن از ۲۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر متغیر است و برای فروش در مقیاس وسیعی کشت میشود. البته به شکل خودرو هم در طبیعت وجود دارد. در این مقاله از کلینیک رسپینا شما را بیشتر با خواص این گیاه آشنا می کنیم با ما همراه باشید.
روکولا سرشار از ویتامینهای مختلف، مواد معدنی و آنتی اکسیدان است. از جمله مواد معدنی موجود در این گیاه میتوان به کلسیم، پتاسیم، فسفر، منیزیم و سدیم اشاره کرد. انواع ویتامین، فولیک اسید، ویتامین ای و بی و کا به وفور یافت می شود در این گیاه وجود مواد مغذی مختلف از جمله آنتیاکسیدان ها، مواد شیمیایی گیاهی و کاروتنوئید باعث میشود تا روکولا انتخابی خاص و مفیدتر از میان سبزیجات باشد. کالری این سبزی اندک است و بر خلاف سبزیجات سبزبرگ دیگر، اُگزالات کمتری دارد. خوب است بدانید که اگزالات، مادهای شیمیایی است که مانع از جذب مواد معدنی در بدن میشود. به طور کلی روکولا دارای کالری اندک و مواد مغذی فراوان است.
با خواص روکولا بیشتر آشنا شوید :
خوب است بدانیدکه دو کاپ روکولا حدودا ۴۰ گرم وزن و تقریبا ۱۰ کالری دارد. در روکولا حدود یک گرم پروتئین و ۰.۳ گرم چربی هم موجود است. ویتامین آ 20 دصد ، ویتامین کا 50 درصد ، فولات و کلسیم و ویتامین سی 8 درصد
کلسیم و نقش آن در بدن : این ماده در انعقاد خون مؤثر است. علاوه بر این در سلامت دندانها، استخوانها،ماهیچهها و اعصاب هم نقش دارد .
پتاسیم و نقش آن در سلامت بدن : ماده معدنی و الکترولیت پتاسیم برای بهبود عملکرد قلب و اعصاب لازم است. وجود پتاسیم به انقباضات ماهیچهای هم کمک میکند. ضمن اینکه از اثرات منفی سدیم موجود در بدن هم میکاهد و به خاطر همین ویژگی برای افراد مبتلا به فشار خون مفید است . تمام قسمتهای روکولا اعم از ساقه، برگ و دانه خوردنی است و مانند جعفری برای رفع بوی بدن دهان هم استفاده میشود.
روکولا و نقش آن در سلامت بدن :
مبارزه با دیابت
باید بدانید که رگهای سبز روکولا حاوی آنتیاکسیدانی موسوم به لیپوئیک اسید هستند. این ماده میتواند سطح قند بدن را پایین بیاورد، حساسیت انسولینی حساسیت به انسولین موجب میشود، بدن نیاز کمی به انسولین برای جذب قند خون داشته باشدرا افزایش دهد و از تغییراتی که استرس اکسیداتیو در بیماران مبتلا به دیابت ایجاد میکند، جلوگیری به عمل بیاورد. مطالعات نشان میدهد، لیپوئیک اسید باعث کاهش نوروپاتی محیطی و نوروپاتی اتونومیک در بیماران دیابتی میشود . برای استفاده از اثرگذاری لیپوئیک اسید در بدن بیماران، این ماده را به شکل وریدی به رگها تزریق میکنند .
مفید برای جسم و عملیات ورزشی
از خواص دیگر روکولا ایجاد امکان تنفس ماهیچهها و دریافت اکسیژن در طول تمرینات ورزشی است. به نظر میرسد در تمرینات ورزشی طولانی، نیترات موجود در این گیاه به افزایش تحمل و طاقت بدن کمک میکند. محققان معتقدند مصرف این سبزی برای کسانی که به بیماریهای قلبی-عروقی، تنفسی یا مرتبط با سوختوساز دچار هستند، به راحتتر شدن فعالیتهای جسمانی کمک میکند. این افراد به خاطر کمبود اکسیژن نمیتوانند در فعالیتهای جسمانی بهراحتی عمل کنند .
تقویت سیستم ایمنی بدن
روکولا سرشار از ویتامین هایی که برای تقویت سیستم ایمنی بدن بسیار مفید است .ویتامینها و مواد معدنی موجود در روکولا باعث تقویت سیستم ایمنی بدن میشود. روکولا با وجود ماده مسی که دارد به تولید گلبولهای سفید کمک میکند. ویتامین هم در دفاع از سیستم ایمنی بدن نقش مهمی دارد. مصرف این ویتامین سی میتواند رادیکال های آزادی که خطرناک هستند و باعث بروز التهاب میشود قبل از ایجاد هر گونه آسیبی از بدن حذف کنند. روکولا حاوی مقادیر زیادی ویتامین سی است . و برای مبارزه با سرماخوردگیها و بیماری های دیگر بدن را آماده می کند .
جلوگیری از نقایص ذهنی کودکان
فولات برای جلوگیری از این نقایص مفید است و بسیاری از گیاهان با برگهای سبز حاوی فولات هستند. روکولا هم حاوی فولات یا فولیک اسید است. این ماده میتواند از وقوع نقایص ذهنی در نوزادان جلوگیری کند. به همین خاطر، بهتر است، مادرانی که در انتظار تولد نوزاد هستند، در رژیم غذایی خود از روکولا استفاده کنند .
بالا بردن متابولیسم بدن
از خواص مهم روکولا وجود ویتامینهای ب کمپلکس در آن است که باعث بهبود سوختوساز بدن میشود . انواع ویتامین های گروه ب باعث می شوند که سوخت وساز بدن بالا برود و این گروه از ویتامین های مهم در روکولا وجود دارد .
سرطان و درمان آن
همانطور که علم ثابت کرده که مصرف میزان زیادی از سبزیجاتی که در خانواده کلمها قرار دارند به کاهش احتمال ابتلا به سرطان کمک میکنند. از جمله سرطانهای شاخصی که با مصرف کلم در رژیم غذایی تا حدودی قابلپیشگیری هستند، سرطان روده بزرگ و شُش است. وجود مادهای سولفوردار موسوم به سولفورافان به سبزیجات خانواده کلم، رگههایی از تلخی میدهد. ضمن اینکه این ماده، خواص مقابله با سرطان هم دارد . مطالعات حاکی از آن است که روکولا توانایی متوقف کردن رشد ملانوما، سرطان پروستات، سرطان مری و سرطان لوزالمعده را دارد.
پژوهشگران دریافتهاند، سولوفورافان میتواند مانع از فعالیت آنزیم شود. این آنزیم در رشد سلولهای سرطانی نقش دارد. این خاصیت روکولا و مواد دیگری که قابلیت متوقف کردن سولوفورافان را دارند، باعث میشود که در درمان سرطانهای مختلف نقش مهمی ایفا کنند . خوب است بدانید که سبزیجات خانواده کلم مانند روکولا، بروکلی، شلغم، کلم کالی، گلکلم، کلم بروکسل، ترب سفید، کلم قمری، آب تره و… در مبارزه و جلوگیری از وقوع سرطان مفید هستند. کلروفیل موجود در روکولا هم باعث میشود تا اثرات سرطانزای آمینهای هتروسیکلیک که در هنگام کبابی کردن غذا در دمای بالا ایجاد میشوند، از بین برود.